Jasminum

Trzy opowieści o czasie

Akcja filmu Jasminum, w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego, rozgrywa się w klasztorze klauzurowym, do którego przybywa konserwatorka obrazów Natasza ze swoją córeczką Eugenią.

Reżyser zawarł w filmie rozbudowaną opowieść o czasie, pokazując, w jak różny sposób jego obecność może być odbierana przez człowieka. W klasztorze od wielu stuleci ma miejsce tajemnicze zjawisko, o którym w podziemnej krypcie opowiada Nataszy brat Zdrówko. Modlący się przy trumnach swoich poprzedników bracia są zawsze ubrani w takie same habity z kapturami, które nie pozwalają na ich rozróżnienie i konkretne określenie czasu zdarzenia. Widz nie wie, które pokolenie braci modli się przy pachnących trumnach. W ten sposób ujawnia się w filmie odradzający się czas cykliczny, istniejący dzięki kolejnym powtórzeniom zakonnego rytuału.

W klasztorze jest obecny nie tylko czas zatrzymany głęboko w podziemiach, wśród pachnących trumien pierwszych braci. W klasztornych murach istnieje także inny, równie tajemniczy sposób doświadczania czasu. Można mu nadać nazwę czasu kolistego. Zgodnie z przepowiednią proroka Barnaby z 1617 roku, kiedy czas ten się wypełni i zamknie, w klasztorze będzie miał miejsce cud samoistnego odnowienia się obrazów i wyłonienia się spośród braci świętego. Przeor, ojciec Kleofas, jest przekonany, że zdarzenie to nastąpi niebawem. Stara się odnaleźć znaki, które mogą dać mu dodatkową wiedzę na temat tego zdarzenia.

Miasteczko, w którym znajduje się klasztor, żyje w swoim własnym rytmie, tętni codziennym życiem, w którym czas dzieli się, we wszystkim dobrze znany sposób, na przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Widać zachodzące zmiany i wkraczającą nowoczesność. Zostało wyremontowane kino i przyjeżdża znany aktor aby je uroczyście otworzyć. Ten rodzaj postrzegania czasu, najczęściej występujący w życiu współczesnego człowieka, jest nazywany czasem linearnym.

Film przedstawia różnice pomiędzy odmiennymi modelami czasu istniejącymi w kulturze  i ich wpływem na życie ludzi. Nieubłagany upływ czasu linearnego zostaje zatarty w przestrzeni klasztoru przez wprowadzenie czasu o cechach cyklicznych oraz czasu kolistego. Takie rozumienia obecności czasu wprowadzają nastrój spokoju, trwałości i niezmienności. Jasminum pozwala dostrzec złożoność związków istniejących pomiędzy czasem i sposobem jego odczuwania przez człowieka.